Έχω πάρει σχεδόν τρία πτυχία πανεπιστημίων. Για την ακρίβεια, το τρίτο, το διδακτορικό είναι στο φούρνο και "ψήνεται" δίπλα από ένα παστίτσιο που στρίμωξε μέσα η μάνα μου... Λένε ότι με τα χρόνια έρχεται η σοφία, η γνώση, κλπ... αλλά όντας 30+ και έχοντας πληρώσει αυτή τη γνώση με χρόνο και χρήμα, αναρωτιέμαι... γιατί; Γιατί έπρεπε να περάσω από μερικά σχετικά και άλλα άσχετα πράγματα για να καταλάβω σήμερα, 31 χρόνια μετά, τι θέλω να κάνω στη ζωή μου...
Ήταν ανάγκη να περάσω τέσσερα (πτυχίο) συν ένα (μεταπτυχιακό) συν πέντε (διδακτορικό) χρόνια, μια δεκαετία γεμάτη, για να καταλάβω το προφανές; Δε το νομίζω. Για την ακρίβεια, νομίζω πως η ατάκα του "πρέπει να πάθεις για να μάθεις", είναι η πιο σίγουρη συνταγή αποτυχίας και ξοδέματος ταυτόχρονα! Βέβαια, ότι και να μου έλεγαν πριν αποφασίσω να σπουδάσω, θα ήταν δύσκολο να το λάβω σαν δεδομένο, περισσότερο γιατί είναι στη φύση ή τον εγωισμό των περισσοτέρων από εμάς, ριζωμένη η αντίληψη ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι, οτιδήποτε, καλύτερα από τον αποτυχημένο που έρχεται και νομίζει ότι τα ξέρει όλα, δίνοντας συμβουλές. Και καλώς είναι έτσι, γιατί μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει πρόοδος. Αν οι μεγάλοι εφευρέτες έμεναν στις εφευρέσεις άλλων, πολλά από όσα γνωρίζουμε σήμερα δε θα είχαν εφευρεθεί.
Βέβαια, εδώ το θέμα συζήτησης δεν είναι οι απεριόριστες πιθανότητες της επιστήμης. Είναι το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας και οι δεδομένες αδυναμίες και τα όρια του. Τα προβλήματα αυτά τα ξέρετε ήδη γιατί τα βιώνετε στο πετσί σας. Τα ξέρουν και άλλοι, πιο σπουδαγμένοι από εμένα, που μπορούν να σας τα ορίσουν πολύ όμορφα, με γραφικές παραστάσεις και με νούμερα.
Για μένα, πιο πολύ από όλα είναι κρίσιμο τελικά το πως αντιλαμβανόμαστε την εκπαίδευση. Πως την αξιολογούμε και τι στάση κρατάμε απέναντι της, μαζί και με τις προσδοκίες μας από αυτή. Οι περισσότεροι από εμάς, νομίζω πως την αντιλαμβανόμαστε σαν μια διαδικασία από βήματα, τα οποία πρέπει κανείς να ολοκληρώσει σα κάποιο βιντεοπαιχνίδι στο οποίο τελειώνεις τη μια πίστα μετά την άλλη, για να φτάσεις στο επιθυμητό, τον τερματισμό και την εύρεση εργασίας.
Βλέπουμε την εκπαίδευση σαν ένα μονοπάτι, ίδιο και απαράλλακτο για όλους. Σα το στρατό που κάποια πράγματα και διαδικασίες είναι παγιωμένα και σταθερά, για δεκαετίες ολόκληρες. Ακολουθούμε τα ίδια 2-3 μονοπάτια που όλοι οι άλλοι πριν από εμάς ακολούθησαν, σκεπτόμενοι μόνο τις επιτυχίες τους και όχι τις αποτυχίες τους. Και βέβαια, χωρίς σεβασμό ως προς τα δικά μας "θέλω" τα οποία κάπου σε όλη την πορεία θυσιάζουμε ή τα αφήνουμε στην άκρη γιατί νομίζουμε ότι δε θα μας οδηγήσουν στο στόχο μας. Ένας στόχος που τις περισσότερες φορές είναι τόσο μίζερος όσο οι λέξεις που τον εκφράζουν, όπως "δουλίτσα", "μισθουλάκος", κ.ο.κ.
Βλέπουμε την εκπαίδευση σαν κάτι αναγκαίο και κακό μαζί που έχει αρχή, μέση και τέλος. Δεν είναι έτσι όμως. Η εκπαίδευση μας κρατά όλη μας τη ζωή, είτε το θέλουμε είτε όχι. Μαθαίνουμε συνεχώς, είτε σαν επαγγελματίες είτε σαν άνθρωπο και αυτό δεν είναι κακό. Είναι αυτό που μας κρατά ζωντανούς. Το κεκτημένο μιας δουλειάς είναι εκεί μόνο για να μια πρόσκαιρη επιβεβαίωση που μας επιτρέπει να πατήσουμε πάνω της για να πάμε παρακάτω. Τίποτα άλλο. Ευτυχώς η εποχή έβγαλε μόνη της από το παράθυρο την αντίληψη της ζωούλας με μια δουλίτσα που οδηγεί στη συνταξούλα. Δε μας χρειάζεται αυτή η αντίληψη αν πραγματικά θέλουμε να είμαστε ζωντανοί και δημιουργικοί. Δε μιλάω για πλήρη εργασιακή αβεβαιότητα, όχι, αλλά για εξέλιξη, ψάξιμο, πρόοδο και κίνηση.
Τα μονοπάτια τα σίγουρα και τα τακτοποιημένα θα υπάρχουν πάντα για όλους όσοι θέλουν την ασφάλεια και το βόλεμα. Το θέμα είναι όμως να μην είναι στημένο όλο το εκπαιδευτικό σύστημα σε αυτή τη λογική γιατί πολύ απλά, σε ένα τόσο ταχέως μεταλλασσόμενο κόσμο, δεν υπάρχουν αρκετές σίγουρες και άκοπες θέσεις για όλους. Κάθε κρίση είναι μια ευκαιρία, άλλο χιλιοειπωμένο, αλλά πολύ αληθινό. Νομίζω πως ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε σοβαρά με την εκπαίδευση μας, τους τρόπους, τις διαδικασίες και τις επιλογές μας, κοιτώντας πολύ καλά την αγορά, ναι, αλλά πριν από αυτό, κοιτώντας πολύ καλά μέσα μας. Μόνο κάνοντας τη σωστή επιλογή για την καριέρα που θα ακολουθήσει κάποιος, μπορεί να ολοκληρωθεί επαγγελματικά και ίσως να φέρει και την αλλαγή στο ίδιο το επάγγελμα που θα διαλέξει, αντί να το φέρει εις πέρας για 40 χρόνια και μετά να πάρει σύνταξη.
Γιατί φλυαρώ τόση ώρα; Για να πω σε όλους όσοι απλά διεκπεραιώνουν πτυχία ή ζωές, να σταματήσουν τώρα. Να σταματήσουν και να σκεφτούν τι είναι αυτό που πραγματικά θέλουν να κάνουν και τους εκφράζει. Και όλο αυτό να μη το κάνουν μόνοι τους. Να ρωτήσουν, να ερευνήσουν και να μάθουν από την εμπειρία ανθρώπων που ήταν εκεί πριν από αυτούς. Ας μοιραστούμε επιτέλους και κάτι σημαντικό, πέρα από tweets και posts...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου